Kaderbrief 2024-2028

Financiële ontwikkelingen

Ontwikkeling

Nr.

Onderwerp

L/B

I/S

2024

2025

2026

2027

2028

Mee/Tegenvaller

08.01

Voldoende formatie voor wettelijk beheer archeologische collectie

L

S

74

74

74

74

74

 

08.02

Theatertechniek Leidse Schouwburg en Stadsgehoorzaal

L

I

 

3.200

   
 

08.03

Verlaten cultureel beleidsmatig ondersteunde activiteiten Volkshuis

L

S

  

-165

-165

-165

 

08.04

Financiële gevolgen provinciale ontheffingen i.v.m. verstoring Molenbiotoop Molen de Valk

L

I

67

    
    

S

36

36

36

36

36

 

08.05

OZB verhoging Combibad/IJshal

L

S

193

193

193

193

193

   

B

S

-193

-193

-193

-193

-193

 

08.06

Tussentijdse actualisatie meerjarenonderhoudsplan bestaande en nieuwe sportaccommodaties

L

S

936

857

857

857

857

     

-715

-715

-715

-715

-715

 

08.07

Beperking stijging sporttarieven

B

S

115

115

115

115

115

Nieuwe uitgave

08.08

Cofinanciering Hooglandse kerk

L

I

280

    
 

08.09

Project Verborgen Verleden, 5 tijdelijke kunstwerken in het Singelpark rondom het thema koloniaal verleden

L

S

 

111

   
   

B

I

 

-111

   
 

08.10

Plankosten optimalisatie park Cronesteinkade

L

I

 

525

   
 

08.11

Gemeentelijke bijdrage festiviteiten lustrumfeest Leidens Ontzet.

L

I

130

    
 

08.12

Besturingsmodel Leidens Ontzet (onderzoek en implementatie)

L

I

125

100

75

  
 

08.13

Vernieuwing bibliotheek Nieuwstraat

L

I

   

1.515

 
    

S

    

670

Tot.

    

1.049

4.193

278

1.717

873

Bedragen x 1.000,-

Mee- / tegenvaller

08.01 Voldoende formatie voor wettelijk beheer archeologische collectie

Leiden is een van de weinige gemeenten met een eigen archeologisch depot. Er is sprake van autonome groei van de collectie archeologische bodemvondsten. Deponering en beheer van archeologische vondsten is een wettelijke taak. De structurele formatie voor deponering en depotbeheer van 0,77 FTE is ontoereikend en kwetsbaar. Er is minstens 1,5 FTE nodig. Navraag bij vergelijkbare erfgoedinstellingen leert dat zij gemiddeld 2 FTE voor deze taak hebben.

Dekking hiervoor kan Erfgoed Leiden niet uit de eigen organisatie halen zonder schade aan te brengen aan andere wettelijke taken of publiekstaken. Bezuinigen op de publiekstaken betekent een waardevolle collectie die verplicht met overheidsgeld in stand wordt gehouden, maar voor burgers niet bruikbaar is. De formatie op de publiekstaken van Erfgoed Leiden is mager. De publiekstaak wordt ook deels met regio-gelden bekostigd. Het archeologisch depotbeheer kan niet worden bekostigd met bijdragen uit de regio omdat het een exclusief Leidse taak betreft. Voor de dekking van de uitbreiding met 0,72 FTE schaal 8 is jaarlijks 74.000 (incl. werkplek) nodig.

08.02 Theatertechniek Leidse Schouwburg en Stadsgehoorzaal

De Leidse Schouwburg-Stadsgehoorzaal (LSSGZ) en de gemeente hebben gezamenlijk een gespecialiseerd bureau gevraagd om een meerjareninvesteringsplan op te stellen voor de theatertechniek. Het adviesbureau geeft aan dat gemiddeld 925.000 jaarlijks noodzakelijk is om de huidige theatertechniek te onderhouden en te vervangen. LSSGZ geeft aan hier onvoldoende middelen voor te hebben. Het college ziet deze uitdagingen, met name voor het vervangen van de kostbare hijs- en trekinstallaties in 2025 en 2026. Dit ook in verband met de veiligheid van de medewerkers. Het college reserveert daarom een incidenteel bedrag van 3.200.000 in de reserve economische impulsen en kennisstad. Dit bedrag is naast de bijna 900.000 trekkingsrechten die LSSGZ bij de gemeente heeft staan voor vervangings- en vernieuwingsinvesteringen (VVI-LSSGZ) vanuit de verzelfstandiging van de Schouwburg.

08.03 Verlaten cultureel beleidsmatig ondersteunde activiteiten Volkshuis

BplusC heeft aangegeven het Volkshuis te gaan verlaten. Het niet meer cultureel beleidsmatig ondersteunen van activiteiten in het Volkshuis levert vanaf 2026 een structureel voordeel van 165.000 op.

08.04 Financiële gevolgen provinciale ontheffingen i.v.m. verstoring molenbiotoop Molen De Valk

De ontwikkelingen in het Stationsgebied (Lorentz fase 1 en 2, Octagon en De Geus) beinvloeden de molenbiotoop van Molen de Valk. Aan de door Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland (PZH) gestelde voorwaarden is nog niet volledig invulling gegeven. Deze twee voorwaarden zijn:

Het structureel toevoegen van extra formatie bij Erfgoed Leiden en Omstreken ten behoeve van molen ‘De Valk’ vanaf 2024 voor structureel 21 uur (36.334) en daarnaast additioneel financiële compensatie van € 360.000 te reserveren voor eventuele vervanging van draaigevoelige onderdelen van molen ‘De Valk’ voor een periode van 25 jaar, gerekend vanaf start bouw molenbiotoop verstorende elementen. Met een eerder genomen Kaderbesluit in 2018 is hiervoor € 360.000 gestort in de reserve Molen De Valk/ Erfgoed Leiden. Deze is voor € 67.205 ingezet als dekking voor de kosten 3e molenaar 2018 - 2020. Voorgesteld wordt deze reserve aan te vullen tot het door de Provincie Zuid Holland besloten bedrag van € 360.000.

Met het bij deze kaderbrief ”repareren” van de structurele en incidentele gevolgen van de provinciale ontheffingen ontstaat de mogelijkheid om met de PZH een constructief gesprek te kunnen voeren over de compenserende maatregelen als gevolg van ontwikkelingen in het Schipholweggebied welke de molenbiotoop van molen De Valk beïnvloeden.

08.05 OZB-verhoging Combibad en IJshal

Voor het nieuwe zwembad, ijshal en sporthal 1574 is in 2018 de bijdrage voor de OZB berekend. Voor het zwembad en de Sporthal is zowel het eigenaren gedeelte als het gebuikersgedeelte voor rekening van Leiden. Voor de IJshal is het eigenarengedeelte voor rekening van Leiden en het gebruikersgedeelte is voor de Stg. IJshal. Totaal is in de begroting structureel rekening gehouden met €381.000. Echter zijn de investeringen voor de bouw door prijsstijgingen toegenomen waardoor de hoogte van OZB vanaf dit jaar ook toeneemt en ook de tarieven zijn gestegen sinds 2018. Vanaf 2024 is voor de OZB €574.000 nodig voor de 3 nieuwe sportaccommodaties. Voorgesteld wordt het verschil ad.193.000 structureel op te nemen in de meerjarenbegroting zowel als kosten als in programma AD als baten.

08.06 Tussentijdse actualisatie meerjarenonderhoudsplan bestaande en nieuwe sportaccommodaties

Det bestaande meerjarenonderhoudsplan (MJOP) voor de sportaccommodaties van Leiden is geactualiseerd en voorzien van nieuwe eenheidsprijzen. Ook zijn de onderhoudsmaatregelen voor de te slopen of gesloopte objecten er uit gehaald. De actualisatie van bestaande sportaccommodaties levert een financieel neutraal beeld op. In 2023 is een drietal nieuwe sportaccommodaties opgeleverd. Voor deze nieuwe sportaccommodaties Binnenbad en IJshal De Vliet, Buitenbad de Vliet en Sportcomplex 1574 was vanuit het raadsbesluit in 2019 een bedrag beschikbaar gesteld van 632.895. Door stijging van bouwkosten en onderhoudskosten in de nieuw opgestelde MJOP's van deze gebouwen ontstaat een tekort van 142.464 vanaf 2024.Voor 2024 is nog eenmalig een extra bedrag nodig, €78.571. Dat komt omdat te slopen panden (Drie Oktoberhal en de Vijf Mei-hal en het Vijf Mei-bad) in 2024 nog een jaar langer blijven staan en hiermee ook de ozb doorloopt. we gaan er nu vanuit dat deze panden in 2025 gesloopt worden.

08.07 Beperking stijging sporttarieven

In 2020 heeft uw raad besloten dat met ingang van 2024 een tariefsverhoging op sportaccommodaties van structureel 115.000 (5%) zal worden ingevoerd (RV 20.0097). Dit werd ondersteund door het feit dat de tarieven van de sportaccommodaties op (sporthallen, natuurgrasvelden) of onder (zwembaden, kunstgrasvelden) het gemiddelde liggen in vergelijking met andere gemeenten.

Deze verhoging zou vanaf augustus 2024 in moeten gaan. Het voornemen de tarieven voor een aantal sporten met 5% te verhogen is voorgelegd aan de Leidse Sportfederatie voor advies. Het advies luidt om de 5% verhoging terug te draaien. Daarnaast heeft uw raad zorgen geuit over de aanstaande tariefsverhoging met de motie ‘Eerlijke verdeling sporttarieven’ (M.23.0049.65– d.d. 6 juli 2023). Verzocht werd te kijken naar dekkingspercentages en benchmarks van andere (omliggende) gemeenten. We hebben een benchmark uit laten voeren. De resultaten geven ons aanleiding om nog nader verschillende tarieven te onderzoeken. Om die reden stellen wij voor om niet de 5% tariefsverhoging door te voeren en de resultaten te betrekken bij de tarieven 2025.

Nieuwe uitgaven

08.08 Cofinanciering Hooglandse kerk

De Hooglandse kerk behoort in de nota Leids religieus erfgoed samen met de Pieterskerk en de Marekerk tot de top 3 rijksmonumenten qua cultuurhistorische waarde. De Hooglandse kerk is qua gebouwtype een groot en kostbaar gebouw. Aan rijksmonument de Hooglandse kerk is door het Rijk een Subsidie Instandhouding Monumenten (SIM) toegekend, op basis van een 6-jarig instandhoudingsplan (voor sober en doelmatig onderhoud van het rijksmonument). Het 6-jarig onderhoudsplan bedraagt 700.000, waarvan 60% subsidie van het Rijk, daarnaast wordt een eigen aandeel van 40% (280.000) gevraagd van de eigenaar. Het college ziet dat het landelijk subsidiestelsel voor dit soort grote gebouwen - met beperkt verdienvermogen - qua subsidiepercentage tekortschiet. Het eigen aandeel van de rijkssubsidie levert in het geval van de Hooglandse kerk problemen op. Het college stelt voor, na analyse van de financiële situatie, de cofinanciering voor de SIM als een incidentele subsidie te verlenen om zo de cultuurhistorische waarde van het rijksmonument te behouden en de rijkssubsidie veilig te stellen.

08.09 Project Verborgen Verleden, 5 tijdelijke kunstwerken in het Singelpark rondom het thema koloniaal verleden

Voorstel voor een nieuwe ronde participatieve kunst in het Singelpark, met ditmaal als onderwerp het koloniaal verleden. Er wordt in 2024 100.000 beschikbaar gesteld aan de stichting Kunst in het Singelpark. Voor begeleiding en ontwerp vanuit de gemeente is voor de inpassing van de kunst in de openbare ruimte daarnaast 11.000 noodzakelijk. Er zullen vijf tijdelijke kunstwerken in de komende vier jaar worden gerealiseerd. Dekking is gevonden in de reserve sociaal maatschappelijke en culturele voorzieningen.

08.10 Plankosten optimalisatie park Cronesteinkade

In 2023 hebben er verkennende gesprekken plaatsgevonden met alle gebruikers van het park Cronesteinkade, deze zijn in december 2023 afgerond. De conclusie is dat herinrichting van het terrein voor alle partijen gunstig kan uitpakken. Dit betekent de start van het gemeentelijk project om tot realisatie te komen. Het Zoete Land kan een aanzienlijke uitbreiding van het areaal voor de stadstuinderij tegemoet zien en daarmee kan hun wachtlijst worden verkort. De korfbalvereniging Sporting Trigon en hockeyvereniging Roomburg beschikken straks samen over een volwaardig multifunctioneel sportveld waarop zowel gekorfbald als gehockeyd kan worden. Ook medegebruik van het park door anderen blijft mogelijk. Om hiervoor plaats te maken is de inzet om voor de korfbal, hockey en BSO ’t Kasteel straks een upto-date multifunctionele accommodatie te bouwen waar bij gelegenheid ook anderen, zoals omwonenden, gebruik van kunnen maken. Tot slot is de wens om bij de toekomstige herinrichting ook de verbinding met het Singelpark tot stand te brengen en mogelijkheden te creëren voor natuurlijk spelen. De optimalisatie en herinrichting sluit aan bij de doelen die zijn vastgelegd in het Beleidsakkoord 2022-2026 Samen leven in Leiden, zoals een groene, duurzame en leefbare stad. Zo wordt bijgedragen aan het sport en gezondheidskader waarin sporten, bewegen, spelen en gezondheid allen een plek krijgen en draagt de optimalisatie bij aan de ambities voor stadstuinieren. Voorgesteld wordt voor het onderzoeken van de haalbaarheid van de herinrichting Cronesteinkade € 525.000 in het MIP op te nemen.

08.11 Bijdrage lustrumviering Leidens Ontzet

De gemeente stelt € 130.000 beschikbaar voor de 3 October Vereeniging om van de jubileumeditie van 450 jaar Leidens Ontzet een extra mooie viering te maken. Symbolisch is dit bedrag voor iedere Leidenaar een euro.

08.12 Besturingsmodel Leidens Ontzet (onderzoek en implementatie)

In het Evenementenbeleid (2020) is opgenomen dat een onderzoek naar een nieuw model voor beheersbare en veilige stadsfeesten het meest urgent is voor de viering van Leidens Ontzet. Bij dit onderzoek zullen naast de gemeente zelf, ook horecaondernemers en de 3 October Vereeniging worden betrokken. Het onderzoek naar een nieuw model is inmiddels gestart. Hier is een kwartiermaker voor aangesteld die met deze partijen in gesprek gaat en de belangen en wensen helder in kaart brengt. Naar verwachting zal de kwartiermaker in de loop van 2024 een advies opleveren voor een nieuw besturingsmodel. Het implementeren van dit nieuwe besturingsmodel zal aanjaagkosten vragen. Dit is in andere steden die deze transitie doormaken, ook nodig geweest. Kosten hiervoor zijn incidenteel 300.000, te verdelen over drie jaren: 125.000 in 2024, 100.000 in 2025 en 75.000 in 2026.

08.13 Vernieuwing bibliotheek Nieuwstraat

De gemeente wil met haar gesubsidieerde aanbod een nóg groter bereik realiseren onder de bewoners. Dat willen we onder meer bereiken door de bibliotheek te helpen transformeren naar een moderne, multifunctionele en duurzame bibliotheek. Het college is gestart met de ontwikkeling van een moderne, multifunctionele en duurzame bibliotheek op de huidige locatie Nieuwstraat 4. De huidige bibliotheek in de Nieuwstraat is wat betreft inrichting en concept verouderd. Samen met BplusC werkt de gemeente Leiden daarom aan de modernisering van de bibliotheek, waarbij de bibliotheek transformeert naar een plek die mensen, kennis en organisaties met elkaar verbindt rond thema’s die spelen in de samenleving.

Hiervoor zijn drie scenario’s uitgewerkt voor de verbouwing van de bibliotheek op de huidige locatie:

  1. Opknapbeurt. Het vernieuwen van het gebouw volgens de huidige wet- en regelgeving kost € 8,6 miljoen;
  2. Moderne bibliotheek. Voor scenario 2 worden aanvullend aan scenario 1 ook functionele aanpassingen doorgevoerd: vervangen bouwdeel 1981, meer ruimte voor ontmoeting en inspiratie, verbinding kantoren, samenhang gebouwen, zichtbaarheid en aanpassing van de entree. Hiervoor is een investering van € 19,7 miljoen geraamd;
  3. Moderne bibliotheek+. Voor scenario 3 wordt aanvullend aan scenario 1 en 2 ook gekozen voor hoogwaardige afwerking en verduurzaamd tot label A (Paris proof). Hiervoor is een investering van € 24,1 miljoen geraamd.
    * Fietskelder is mogelijk bij scenario 2 en 3, dit betekent een aanvullende investering van € 2,3 miljoen.

De gemeente kiest voor het tweede scenario inclusief fietskelder. In scenario 2 kan de transitie naar een moderne bibliotheek plaatsvinden en wordt de bibliotheek verduurzaamd waardoor wordt voldaan aan energielabel C. De fietskelder komt niet alleen de bereikbaarheid van de bibliotheek ten goede maar levert een enorme verbetering aan de kwaliteit van de openbare ruimte. In scenario 1 voldoet de bibliotheek aan de huidige wet- en regelgeving, maar kan de transitie naar een moderne bibliotheek niet plaatsvinden en wordt niet voldaan het verduurzamingsbeleid van de gemeente. In scenario 3 wordt verdergaand verduurzaamd tot label A. Hiervoor is niet gekozen.

De investering van totaal € 22 miljoen betekent een structureel aanvullende kapitaallast van € 554.000 voor de vernieuwing, verduurzaming en verbeteren van de functionaliteit van de bibliotheek en een kapitaallast van € 116.000 voor de fietskelder (programma 4). Daarnaast wordt € 1,5 miljoen incidenteel budget begroot voor tijdelijke huisvesting van de bibliotheek tijdens de verbouwing.